Luchtvaart is als bedrijfstak 24 uur per dag en 7 dagen per week actief. Dit betekent voor een groot deel van de medewerkers op de luchthaven Schiphol werktijden ook buiten kantooruren, zie figuur 12. De percentages op Schiphol zijn representatief voor de overige luchthavens van nationaal belang. De medewerkers zijn ingedeeld in drie categorieën:
Op de luchthaven Schiphol zijn 14.154 werknemers actief die behoren tot de vliegtuigbemanningen (waarvan 10.824 cabine- en 3.330 cockpitbemanning). Deze groep heeft naast werktijden buiten kantooruren veelal ook met te maken met de fysiologische effecten van tijdverschillen en klimaatverschillen. In totaal hebben 42.165 medewerkers op de luchthaven Schiphol (46.677 medewerkers geëxtrapoleerd voor alle Nederlandse luchthavens van belang) te maken met wisselende werktijden en werktijden (deels) buiten kantooruren
In totaal werken op de luchthaven Schiphol 13.584 medewerkers binnen kantooruren (24,3% van de totale luchtvaart-gerelateerde werkpopulatie op de luchthaven Schiphol). Het gaat hier veelal om management en administratief / ondersteunend personeel (financieel, administratief en ontwikkeling).
In totaal zijn op de luchthaven 28.011 personen (ook) buiten kantooruren werkzaam. Het gaat hier doorgaans om een breed scala aan operationele beroepen, waarvan sommige specifiek luchtvaart-gerelateerd, zoals:
- Airside operators (regiefunctionarissen)
- Aircraft service providers (rangeerders, tankwagenchauffeurs, waterwagenchauffeurs)
- Baggage- en vrachtafhandelaars (beladers en lossers, chauffeurs)
- Baliepersoneel
- Cateraars
- Chauffeurs
- Douanebeambten
- horeca-medewerkers
- Landside operators (services agents, ticket agents, gate agents)
- Logistieke ondersteuners (karrengulateurs, ticketreaders)
- Luchthavenbeveiligers en luchthavenbrandweer
- Luchtverkeersleiders
- Marechaussee-beambten
- Ondersteunende dienstverleners
- Planners
- Schoonmakers
- Verkoopmedewerkers in winkels
- Vliegtuigtechnici
Bij het grondpersoneel vallen veel medewerkers onder een cao waarbij vanaf 55 jaar het mogelijk is om een verzoek in te dienen om niet langer in avond- en nachtdiensten te worden ingezet. Omdat bij veel afdelingen vanwege de aannamestop inmiddels (vrijwel) iedereen 55 plus is, kunnen deze verzoeken momenteel niet altijd worden ingewilligd, hetgeen op termijn ook een aanslag op de duurzame inzetbaarheid van deze medewerkers betekent. Naarmate de werkpopulatie op de luchthaven veroudert, zal de steeds kleiner wordende instroom aan jongeren in toenemende mate in deze avond- en nachtdiensten terecht komen. Dit brengt ook de werkgelegenheid in andere delen van de luchtvaart in gevaar, alsook de katalytische impact die de luchtvaart heeft voor de Nederlandse werkgelegenheid.
Figuur 12: luchtvaart-gerelateerde werkgelegenheid op de luchthaven Schiphol, verdeeld naar soorten en werktijden. Bron: Regioplan Beleidsonderzoek BV. Bewerking: Programmabureau Luchtvaart